Poëzie Archieven - Pagina 4 van 6 - Johanneke ter Stege Johanneke ter Stege

Poëzie

Van niets verloren

21 november, 2015

Toen ik ongeveer 3 jaar geleden een tijdje in Stockholm woonde ging ik vaak naar Fotografiska, het fotografie museum aldaar. Er was op een gegeven moment een heftige expositie van Sally Mann. Ze had gefotografeerd op de Body Farm in Texas. De body farm is een onderzoeksinstelling waar het verloop van het menselijke ontbindingsproces wordt bestudeerd. Op de een of andere manier vond ik het niet vies of gruwelijk om die ontbindende lichamen te zien, maar mooi. Ik schijn op 5-jarige leeftijd tegen mijn moeder gezegd te hebben: “Mama, als ik morgen doodga, is dat niet erg, dan heb ik een goed leven gehad”. Zo denk ik er nog steeds over, al was ik op 5-jarige leeftijd nog wel wat hoopvoller gestemd over de wereld dan nu. Een tijdje geleden las ik weer een artikel over de body farm en toen was de tijd rijp voor het volgende gedicht.
—–

Van niets verloren

Nooit meer warme handen
nooit meer watertanden
nooit meer niezen, nooit meer juichen
nooit meer kapers op de kust

Misschien dat je je lichaam houdt
maar gauw ben je een pop van leer
met huid zo taai als metworst

Nooit meer fietsen, nooit meer zingen
nooit meer vogels leren vliegen
nooit meer vliegers laten dansen
nooit meer bami op je bord

Misschien dat je je naam behoudt
maar spoedig spreekt geen mens je taal
en sta je slechts gekerfd in steen

Nooit meer honger, geen verlangen
nooit meer schrijven in de trein
nooit meer vloeken, nooit meer ruzie
nooit meer angstig hoeven zijn

Misschien dat iemand bloemen brengt
maar niemand blijft zo lang als jij

Nooit meer koken, nooit meer grapjes
nooit meer glijden tussen lakens
nooit meer stralen uit je ogen
nooit meer zweten, nooit meer koud

Geen affectie
geen reactie
geen plannen voor de toekomst
geen gedeelte van de opbrengst
geen gezeik
van niets verloren

Tags: dood, natuur, Stockholm

Deventer voordeurenproject

4 november, 2015

Toen ik ongeveer een jaar geleden in Deventer kwam wonen viel het me op hoeveel zorg er hier van oudsher is besteed aan de verfraaiing van voordeuren. Af en toe fotografeerde ik er een aantal die uit het oog sprongen en geleidelijk groeide het plan om een voordeuren project te beginnen en er poëzie bij te betrekken. Het lijkt me super tof om de mensen die achter die voordeuren wonen of werken te interviewen en daar gedichten over te schrijven. Ik wil namelijk niet alleen schrijven op basis van wat ik op afstand observeer; ik houd ook erg van interactie. Bovendien: een stad wordt gevormd door haar inwoners; zij is niets zonder de mensen die haar bewonen. Dat doet me denken aan een van de gedichten die onderdeel van ons NNENN album is:

Thuis wacht er een man op mij
als licht in een verlaten stad
het schijnt, maar niemand ziet dat

Zo heb ik ook een gedicht geschreven over binnen en buiten en hoe die twee zich tot elkaar kunnen verhouden.Tot zover de bruggetjes. Het heeft even geduurd voor ik het voordeuren plan durfde toe te laten; ik had er voor mezelf alweer een kathedraal van mogelijkheden van gebouwd -van stadsroutes met gidsen die van voordeur naar voordeur gaan, een app die mensen naar random voordeuren stuurt om daar een kopje thee te komen drinken in het kader van integratie, een collage van al die voordeuren die samen de stad Deventer uitbeeldt als je uitzoomt etc.- die de stap naar verwezenlijking vrijwel altijd bemoeilijkt. Vanmorgen, op de verjaardag van mijn lieve vriendin Soraya, werd ik echter wakker met het idee, vandaag een foto van een voordeur met gekleurd glas eromheen te posten. Die foto stuurde ik haar ook, omdat ik het beeld bij haar vind passen. Hierbij de foto en binnenkort meer nieuws over het project!

Tags: avontuur, deventer, fotogedicht, NNENN, thuis, voordeurenproject, wonen

#4 Rana Plaza – The True Cost

3 november, 2015

Zoals ik in een eerdere post al schreef, was ik door een Fairtrade werkgroep in Deventer gevraagd om een gedicht te maken en deze voor te dragen in filmhuis De Keizer ter gelegenheid van de internationale Fairtrade week. De werkgroep zou graag van Deventer een Fairtrade gemeente maken. Het zou heel mooi zijn als dat lukt. Voor het gedicht heb ik me laten leiden door het drama in de kledingfabriek Rana Plaza dat in 2013 in Bangladesh plaatsvond. De film The True Cost die na mijn voordracht vertoond werd gaat ook in op die ramp. Hier de link naar de foto die Taslima Akhter maakte.
De foto is leidend geweest in mijn gedicht.

Rana Plaza

De dag nadat alles schudde en scheurde
muren bezweken, etages verdwenen
en stof elke meter bedekte
trof men een man en een vrouw in het puin

Haar omvattend in een stilte
die geen klank verstoren kan
behoedde hij hen voor een eenzaam eind
voor het eerst zag ik mensen zó samen

De wereld hield haar adem in
dit had niet mogen gebeuren
vingers wezen naar het westen met
zijn gewetenloze winstbejag

Er kwam het Bangladesh-akkoord
er werden regels opgesteld
om de fabrieken veiliger te maken
deze tragedie viel niet te ontkennen
maar vooral was het slechte reclame

#3 De IJssel – Overvloed

22 september, 2015

Afgelopen zaterdag was het bijzondere Overvloed festival.
Dit was opgezet in het kader van het heuglijke feit dat de IJssel “af” is;
de bouwwerkzaamheden zijn klaar, tijd voor een feestje dus!
Ik had de eer, mijn nieuwe gedicht over de IJssel voor te dragen vanaf bovenin een toren vanwaar je over het festival kon uitkijken. Aan het eind liet ik papieren vliegtuigjes naar beneden zoeven waar het gedicht op stond geschreven. De vele kinderen onderaan renden erop af alsof het om pepernoten ging.
Ik hoop dat Overvloed een jaarlijkse traditie wordt.

—
De IJssel

We hebben haar taille losgemaakt
ze mag weer vrijuit ademen
ze wentelt zich om en om in zichzelf
de breedste schepen kan ze dragen

We nestelen ons in het zand
van haar weids gemaakte oevers
we kietelen haar oppervlak
met pas gelakte nagels

Oh zij, reislustig tranendal dat
eeuwen voor ons heeft overleefd
is talloze malen bezien en bezongen
een jaar is voor haar
een vluchtige droom

Geen warme huid of schaterlach
zal haar ervan weerhouden
zich over je te buigen
om jou te zuigen in haar stroom
—

Hierbij nog een foto van mijn voordracht gemaakt door Rob Kramer:

Tags: deventer, ijssel, overvloed

Binnenste(b)uiten

13 september, 2015

Op 13 juni 2013 ben ik afgestudeerd aan de ArtEZ popacademie in Enschede.
Mijn afstudeervoorstelling getiteld Binnenste(b)uiten vond plaats in een oude TenCate fabriek op het Indië terrein in Almelo. In de fabriek stond een enorme tent van gaasdoek waarop clips werden geprojecteerd die ik in samenwerking met filmmaker Johan de Ruijter had gemaakt. In de fabriekshal hingen foto’s van onder andere mijn reis door Scandinavië als Vrije Minor van mijn studie Singer&Songwriter. De foto’s waren allemaal op een andere manier belicht en op een andere manier opgehangen, om hun karakter te versterken en van elke foto een eigen wereldje te maken. Bij het tot stand komen van de voorstelling heb ik veel hulp gehad van o.a. Nick Slot van theatergroep Hydra. Zoals altijd had ik in de overdaad van keuzes moeite om de beste foto’s te kiezen. Hij gaf me de tip gaf om er tijdsdruk aan te koppelen door een stapeltje foto’s te pakken en deze zo snel mogelijk op een stapeltje links (ja) of rechts (nee) te leggen. Als er geen tijd is om na te denken bij je keuze, kies je wat je echt het mooist vindt, zonder angst voor de mening van anderen. Op die manier leerde ik intuïtievere keuzes te maken. In de keuzes voor de foto’s van ons aanstaande NNENN album heb ik me ook vaak op een vergelijkbare manier laten leiden. Ik kan nog wel uren praten over de totstandkoming van de voorstelling, de mensen die me hebben geïnspireerd en geholpen en wat het voor me heeft betekend, maar de reden voor deze post is het feit dat ik een gedicht terugvond die de kernvragen van de voorstelling bevatten. Die wil ik graag met jullie delen.

—–

Binnenste(b)uiten

Wat maakt binnen binnen?
En wat maakt buiten buiten?
Het zuchten van de zee?
Regen op de ruiten?

Is binnen de opluchting die je voelt
na een donkere fietstocht richting huis
wanneer je hart weer rustig slaat
en je beseft: ik ben weer thuis?

Kan het fluisteren van de wind
het waaien van de bomen
het ontwaken van een bos
via de ramen binnenkomen?

Ben je binnen als je in een tent bent
of is een tent nog buiten?
Wie mag je huis van binnen zien?
Wie zal je buiten sluiten?

Neem je iemand mee naar binnen
naar binnen door je huid?
En als diegene in je hart zit
kan die er dan nog uit?

—

#1 Ik wil over de IJssel schrijven

5 september, 2015

Vandaag ontstond mijn eerste Deventer Dichter gedicht.

—

Ik wil over de IJssel schrijven

Ik wil over de IJssel schrijven,
maar hoor een oude heer vertellen
dat hij gister zijn eerste biertje dronk:
”Het smaakt naar azijn met bruine suiker”,
vertrouwt hij de verkoper toe.

Ik wil over de IJssel schrijven,
maar koop een kaart van een chimpansee,
omdat die aan mijn nichtje doet denken
-al verwoord ik dat anders naar haar vader-

Ik wil over de IJssel schrijven,
maar buiten blaast een meisje grote bellen in de steeg.
Je ziet de paraplus erin, ze zweven tot ze knappen.
Ik vind mijn camera te laat, alweer iets wat verloren gaat.

Ik wil over de IJssel schrijven,
maar in de bieb daar schijnt de zon.
Ze hebben er cake op gouden bordjes
en films met dansende lijken.

Ik wil over de IJssel schrijven,
maar vrees dat het te laat is;
ga er zelf maar kijken.

—-

Tags: deventer, natuur

Benoemd tot Deventer Dichter

3 augustus, 2015

Het staat in de krant dus is het waar: Sinds afgelopen zaterdag 1 augustus mag ik me officieel de nieuwe Deventer Dichter noemen. De benoeming die op Het Tuinfeest plaats vond, was bijzonder. Het raakte me wat de wethouder uit het juryrapport voorlas en ik vond het heel mooi dat de mensen in het publiek zo welwillend naar me keken, ze leken het me oprecht te gunnen. Ik denk niet dat ik hoef uit te leggen hoe vereerd ik me voel en hoeveel zin ik heb om aan de slag te gaan. Mijn voorganger, de zeldzaam vriendelijke 87-jarige Herman Posthumus Meyjes, vertrouwde me na afloop toe dat hij om het verschil in leeftijd tussen ons wat aan te dikken een ouderwets gedicht had voorgedragen; ik had om dezelfde reden mijn hiphop pet opgezet (en omdat ik dan iets had om onder te schuilen, omdat ik stiekem best zenuwachtig was) Al met al was het een heftige dag, helemaal omdat ik ’s avonds nog drie keer de voorstelling Andermans Bloed met Eva van Pelt in theater Bouwkunde heb gespeeld. De rest kun je allemaal lezen in De Stentor, met dank aan Liselotte Kolthof voor de foto en Harry Hekkert voor het artikel.

PS: Het is niet mijn bedoeling om de markt in Enschede af te kraken; dat het er daar luidruchtiger aan toe gaat dan in Deventer op de markt vind ik juist leuk!

Tags: avontuur, deventer, pers

Zijweg-gedicht

15 juni, 2015

Als we dan toch bezig zijn; hier het zijweg-gedicht dat ontstond
toen ik eigenlijk over iets anders wilde schrijven:

————
mijn hart

mijn hart is een op hol geslagen kudde wilde paarden
gevangen in een discozaal botsen ze met muren
breken ze hun poten maken scheuren in de wand

ze weten van geen uitgang
bijten ieder die ze voert
omdat ze niet willen eten
maar los willen breken

Tags: associatie, woorden, zijweg-gedichtje

alle tijd

29 april, 2015

we hebben alle tijd
dat wordt ons steeds gezegd
wat doen we met die tijd
1. niet naar zee te gaan
2. niet naar Groningen vertrekken en
in plaats daarvan de uren lusteloos
door onze vingers te laten glijden

we sluiten de gordijnen
kijken de ene na de andere serie
om ons op andere levens te richten dan ons eigen
we weten niet wanneer het dag is of nacht

er sneuvelen flessen en koptelefoons
soms slaan we met deuren
of schreeuwen uit het raam
en vervloeken dan de kerk,
die verdomd onschuldige kerk
met zijn toren en zijn lichtjes

we hopen dat we nooit ouder
dan vandaag hoeven te zijn
maar er sluimert een schuld
in ons door die ons wijst op onze plicht,
een plek te vullen in die
oh zo voortvarende maatschappij

we hebben alle tijd
dat wordt ons steeds gezegd
wat doen we met die tijd

Tags: trein, wonen

Mannen versus vrouwen

3 maart, 2015

In de bieb viel mijn oog op een bundel columns van Daphne Deckers.
Ik weet vrij weinig over haar, behalve dat ze met een tennisser is getrouwd
en behoorlijk stralend kan lachen. De bundel heeft als titel: “Manlief”.
Het viel me op dat er veel in stond waarmee ik me niet kon identificeren;
het beeld dat zij van mannen schetst lijkt in elk geval niet op hoe ik ze ervaar.
Ondanks dat zette het me aan het denken over mijn visie op het verschil tussen mannen en vrouwen.

Terwijl ik zag hoe rook opsteeg uit Tonny’s sigaret, dacht ik terug aan de keer dat ik over wierook schreef, na het een kwartier lang te hebben geobserveerd. Ik kwam toen tot de conclusie dat de aanblik ervan me doet denken aan dansende vrouwen, wiens zilveren gewaden opbollen als zijden zomerjurken in de lentewind. Toen ik dacht aan dansende vrouwen, dacht ik ook aan dansende mannen,
waarna ik het verschil daartussen probeerde te formuleren.
Ik sprak het als een soort gedicht in op mijn telefoon, hier een schets:

—-

mannen lopen alsof ze torens beklimmen
vrouwen alsof ze springen van steen naar steen
mannen lopen als auto’s in de file
vrouwen als skiërs op de piste

mannen dansen als takken in de wind
vrouwen als zeewier onder water
mannen dansen als ruitenwissers
vrouwen als druppels langs het raam
mannen dansen als ballen die van de trap vallen
vrouwen als vissen op de vlucht

mannen lachen als echo’s in de Alpen
vrouwen als bergwind langs de bloemen
mannen huilen als het brullen van een leeuw
vrouwen als een deur die wordt geopend

mannen schreeuwen als donder in de hemel
vrouwen als brekend glas
mannen vechten met het ruisen van hun bloed
vrouwen met nagels in je vlees

wanneer ze slapen
slapen mannen als honden
en vrouwen als vogels

Tags: associatie, mannen, vrouwen

« Previous 1 2 345 6 Next »